INNE, NIEPOSPOLITE RODZAJE TRĄDZIKU ROPOWICZEGO

Nie ukrywam, że dostaję od Was mnóstwo wiadomości i dzięki wymienianiu się doświadczeniami , wzbogacamy swoją wiedzę nawzajem. To daje mi mnóstwo do myślenia i postanowiłam poświęcić oddzielny wpis tematom trądzikowym, jednak nie trądzikowym w  istocie - etiologia trądziku pospolitego, czy też trądziku wieku dojrzałego sprowadza się do oddziaływania hormonów, natomiast dzisiejszy wpis jest poświęcony dermatozom skórnym wywołanym przez pewien bodziec zewnętrzny, bądź wewnętrzny, który niekoniecznie wynika z dysfunkcji w organizmie. Często zmiany trądzikopodobne to wynik patologii bakteryjnej, czy grzybiczej, intensywnej terapii kwasami bądź nadwrażliwości na alergen. Jeśli wykluczono u Ciebie trądzik pospolity, problemy hormonalne, nie widzisz różnicy w stosowaniu eksfoliatorów , a nawet zauważasz zaostrzenie problemu (zwłaszcza przy stosowaniu kwasów),a  Twoje zmiany wypełnione są płynem surowiczym, bądź dziwną treścią ropną i bliznowacą się w niepokojący sposób - być może znajdziesz dzisiaj odpowiedz na Twoje bolączki skórne. 

Wyprysk toksyczny

Wyprysk toksyczny powstaje na skutek podrażnienia, to odmiana wyprysku kontaktowego wywołanego przez kontakt z czynnikiem drażniącym. Często wyprysk kontaktowy kojarzy się z odmianą alergiczną, natomiast jak najbardziej może nie mieć on nic wspólnego z alergenem. Nasilenie reakcji toksycznej potęguje się wraz z dawką substancji wywołującej podrażnienie i mija wraz z jej odłożeniem. Często taka reakcja występuje o osób, które mają zaburzoną naturalną barierę ochronną skóry, jest to bardzo częsty objaw przy kuracjach dermatologicznych (zwłaszcza silnych roztworach kwasowych i retinoidach), a także podczas wahań pogodowych (gorąco - słońce, zimno- mróz, wiatr), przy kontakcie  z twardą wodą (przy nadwrażliwości na chlor) , czy zanieczyszczonym środowisku (głównie opary i pyły z wytwórni tworzyw sztucznych).

Najbardziej narażonymi osobami na wyprysk toksyczny są osoby mające bezpośredni kontakt z olejami, smarami, klejami, rozpuszczalnikami, środkami odkażającymi, środkami chemicznymi, akaliami, kwasami, a także ci, którzy pracują w środowisku wodnym. Jak najbardziej wyprysk toksyczny mogą wywoływać z pozoru bezpieczne detergenty, środki do dezynfekcji, kwasy i retinoidy.

źródło, źródło, źródło

Powstawanie wyprysku toksycznego sprowadza się do uszkodzenia bariery ochronnej skóry, która pozbawiona naturalnej ochrony reaguje stanem zapalnym - najczęściej takie zmiany obserwują osoby stosujące silne kwasy, bądź retinoidy i niestety, często ta przypadłość jest mylona z wysypem. Krostki są bardzo specyficzne. To najczęściej małych rozmiarów krosteczki, wypełnione rozrzedzoną ropą lub płynem surowiczym, rozwój trądziku toksycznego bardzo przypomina zapalenie mieszków włosowych, w początkowym stadium są to czerwone pęcherzyki. Silniejsza reakcja przypomina poparzenie chemiczne, pojawiają się pęcherze, mocne zaczerwienienie skóry i świąd. Podobna reakcja wystąpiła na mojej skórze podczas stosowania zbyt wysokich stężeń kwasu salicylowego i w pewnym momencie tretinoiny. Trądzik pokwasowy nie wymaga specjalistycznego leczenia, jeśli jest to reakcja mało nasilona w początkowym stadium i zanika w momencie odłożenia substancji działającej toksycznie. Trądzik może (ale nie musi, zwłaszcza w formie przewlekłej i ostrej) zaniknąć sam po dłuższym czasie nastawiania skóry na czynnik toksyczny - może dojść do zobojętnienia, jednak najbezpieczniej jest nie wystawiać się na działanie toksyczne danej substancji. Jest to niestety wykluczone przy stosowaniu retinoidów, które mają silne działanie toksyczne i drażniące i jedynym, rozsądnym wyjściem jest zrezygnowanie z retinoidu lub umiejętne dostosowanie częstotliwości stosowania i pielęgnacji, która powinna sprowadzać się do zwiększenia funkcji obronnej skóry i jej ochrony - stosowania kremów z filtrem przeciwsłonecznym. Często stosowanie retinoidów jest kojarzone z antybiotykoterpią, aby uniknąć reakcji toksycznej. Zaleca się także stosowanie środków działających antyhistaminowo - od siebie polecam kwas glicyrynyzowy, który doskonale koi skórę i zapobiega rozprzestrzenianiu się podrażnień.

Często to nie kwas, czy retinoid jest wynikiem podrażnienia - a rozpuszczalnik. Ogromny potencjał drażniący mają głównie glikole i alkohole, dlatego zawsze sugeruję zamianę bazy preparatu, by wykluczyć działanie toksyczne danej substancji czynnej. Warto zachować umiar w stosowaniu kwasów i retinoidów, ponieważ wraz z pojawieniem się trądziku toksycznego wzrasta prawdopodobieństwo wystąpienia przebarwień, permanentnego odwodnienia i zwiększonej wrażliwości na czynniki atmosferyczne, detergenty.  

Reakcja toksyczna może pojawić się także przez spożywanie nieodpowiednich pokarmów, choć wykluczono, by spożywana żywność była główną przyczyną trądziku.  Trądzik faktycznie może być także wynikiem reakcji toksycznej - zwłaszcza w wyniku przeciążania organizmu, gdy toksyny nie są neutralizowane przez wątrobę i nie są wydalane wraz z moczem.  Żywność powodująca stres może nadmiernie obciążyć wątrobę, spowodować duże wahania stężenia cukru i być szkodliwa w dłuższej perspektywie.

Nadwrażliwość mieszków włosowych, nadmierne drażnienie ujść mieszków włosowych, trądzik posłoneczny

Stan zapalny może objawiać się nie tylko pod wpływem podrażnienia substancją toksyczną, ale może być także ściśle powiązany z mechanicznym uszkodzeniem naskórka i ujścia mieszków włosowych.  Mieszki włosowe mogą być nadwrażliwe (np. pod wpływem długotrwałego stosowania kwasów), a ich nadmierne drażnienie może owocować stanem zapalnym - często takie reakcje występują przy zbyt silnych peelingach mechanicznych, intensywnym szczotkowaniu skóry, czy tarciu ręcznikiem.

Trądzik posłoneczny jest coraz bardziej popularny i może objawiać się jako wyprysk kontaktowy z podrażnienia (wynikający z nadmiernej ekspozycji słonecznej), a także jako skutek uboczny permanentnego wystawiania się na działanie promieniowania UV. Pod wpływem promieniowania UV dochodzi do peroksydacji skwalenu (składnik sebum) , co skutkuje wzrostem aktywności lipoksygenazy, co z kolei ma wpływ na wzmożone wydzielanie sebum, tworzenie zaskórników i stwarza dogodne warunki dla rozwoju P.acnes. W tym procesie biorą udział nie tyle wolne rodniki, co tlen singletowy.

źródło

Wyprysk kontaktowy alergiczny 

Wyprysk kontaktowy alergiczny wywołuje konkretny alergen, jak dotąd najskuteczniejszym 'leczeniem' jest unikanie kontaktu z alergenem i zażywanie środków antyhistaminowych. Wyprysk kontaktowy alergiczny nie powstaje od razu podczas kontaktu z  alergenem, często jest to reakcja opóźniona, natomiast wypryski toksyczne mogą pojawić się nawet w przeciągu kilku godzin podczas kontaktu z substancją toksyczną. Wyprysk alergiczny rzadko kiedy jest wypełniony treścią ropną, zazwyczaj są to czerwone pęcherze, wypełnione płynem surowiczym, które swędzą i powstaje obrzęk wraz z pojawieniem się tych zmian. Bardzo łatwo rozpoznać zmiany typowo alergiczne, ponieważ pojawia się typowa swędząca wysypka, czasami jednak zmiany te są bardzo łagodne i często myli się je z podrażnieniem, które może wystąpić przy stosowaniu zasadowych środków myjących, czy kwasów.

Alergia jest nieprawidłową reakcją układu odpornościowego, jeśli alergen ma bezpośredni kontakt ze skórą, dochodzi do kontaktowego zapalenia skóry. Bardzo ważne jest, aby przed zastosowaniem drażniących składników zawsze wykonywać próbę uczuleniową, najczęściej za małżowiną uszną, gdzie skóra jest delikatna, ale niewidoczna na co dzień i w razie wystąpienia reakcji alergicznej - można to miejsce skutecznie zakryć. Co więcej, niewiele osób wie, jak wykonać taką próbę uczuleniową prawidłowo - dana substancja czynna powinna pozostać na skórze co najmniej dobę, ponieważ wyprysk alergiczny rzadko kiedy pojawia się natychmiast przy kontakcie z alergenem. 

Posterydowe zapalenie skóry
Występuje u osób, które stosowały wcześniej sterydy zewnętrznie, a także wewnętrznie - tyczy się to także hormonów sterydowych,a  więc antykoncepcji hormonalnej. Reakcja jest zwana głodem sterydowym, niestety, pozytywne i szybkie działanie sterydów często zasłania oczy na ewentualne skutki uboczne, które pojawiają się wraz z odłożeniem leku. Stan skóry nagle zaczyna się pogarszać, a leczenie posterydowego trądziku jest bardzo uciążliwe i trudne.

Zmiany przybierają różny charakter - najczęściej jest to obrzęk, zaczerwienienie i swędzenie skóry, jednak jak najbardziej może on przybierać postać zmian trądzikopodobnych - twardych, swędzących, podskórnych zmian, których nie można wycisnąć, a są bardzo bolesne. Są to bardzo charakterystyczne zmiany, gdzie wyduszenie ropy jest niemożliwe,a  stan zapalny rozwija się głęboko pod skórą, tworzą się bardzo bolesne zmiany naciekowe, pozostawiające trwałe, głębokie blizny. Leczenie jest bardzo podobne jak w przypadku trądziku pospolitego, zaleca się stosowanie tetracyklin i środków o działaniu hamującym powstawanie P.acnes.

źródło, źródło, źródło

Dermatoza okołoustna jest głównie spowodowana miejscowym stosowaniem leków sterydowych i preparatów hormonalnych, często jest to także dermatoza wywołana przez infekcje bakteryjne i grzybicze (często przez nużeńca),a  także przez preparaty kosmetyczne (silnie natłuszczające). Dermatoza występuje wokół ust, przy nosie i brodzie, przybiera postać czerwonych krostek, które mogą być wypełnione zarówno płynem surowiczym, jak i treścią ropną. Zapalenie okołoustne jest ponadto jednym z kilku objawów atopowego zapalenia skóry, dlatego rozpoznanie i leczenie dermatozy jest bardzo trudne i jedynie drogą eliminacji można znaleźć odpowiedni sposób leczenia.

Trądzik kosmetyczny
Trądzik kosmetyczny jest bardzo trudny do wykrycia, ponieważ są to typowe zmiany trądzikowe, które przybierają zarówno postać trądziku zaskórnikowego niezapalnego, jak i odmiany zapalnej, a nawet cystowej. 

Etiologia trądziku kosmetycznego nie jest do końca poznana, gdyż substancje w kosmetykach mogą działać toksycznie na skórę i wywoływać wyprysk kontaktowy z podrażnienia, lub wykazywać działanie aknegenne i komedogenne, czyli sprzyjające powstawaniu zaskórników i stanów zapalnych, blokując pory. Jest bardzo ciężki do rozpoznania także z tego względu, ze często objawy są bardzo podobne do dermatozy okołoustnej. Przeważnie jest to trądzik łatwy do wyleczenia i poprawa następuje po odłożeniu kosmetyków nie sprzyjającym dobrej kondycji skóry oraz zastosowaniu substancji o działaniu keratolitycznym, w celu odblokowania porów. 

Trądzik kosmetyczny często występuje u osób z  tendencją do trądziku. Aby uniknąć zmian trądzikowych, wywołanych przez kosmetyki, należy zwracać uwagę na skład produktów,a  także obserwować reakcję skóry - często niepokojącym objawem jest szarzenie skóry, rozszerzone pory, zmęczona cera. Zmiany często powodują zbyt ciężkie kosmetyki, silnie natłuszczające, trójglicerydy, parafina, ciężkie oleje, gliceryna, która w nadmiarze powoduje ropienie mieszków włosowych, czy kwasy AHA. Warto ograniczyć emolienty w swojej pielęgnacji i skupić się na dokładnym oczyszczaniu skóry.

Infekcyjne zapalenie mieszków włosowych
Bakteryjne zapalenie mieszków włosowych zazwyczaj występuje u dzieci lub dorosłych z czynnikami predysponującymi, które pomagają zwiększyć liczbę bakterii na powierzchni skóry. Bardzo często jest to gronkowiec złocisty, inne gatunki to: paciorkowce, bakterie z rodziny Pseudomonadacea, Proteus i podobne bakterie do pałeczki okrężnicy. Innym nadkażeniem jest drożdżowe zapalenie mieszka włosowego, spowodowane drożdżakami z rodziny pityrosporum. Zazwyczaj dotyka nastolatków i mężczyzn, prawdopodobnie jako efekt produkcji kwasów tłuszczowych przez drożdże i blokadzie otworu mieszka.

Nużeniec

Nie sposób wspomnieć o nadkażeniach pasożytniczych, głównie nużeńcu, który jest odpowiedzialny za wiele chorób skóry, m.in zapalenie okołoustne, łupież, czy trądzik różowaty. Nużeńce powodują zaczopowanie gruczołu łojowego lub mieszka włosowego z postępującą hiperkeratynizacją. Często dochodzi do powstania stanu zapalnego i zmiany ropnej, której często towarzyszy ból. Objawami zakażenia nużeńcem mogą być także powstawanie licznych zaskórników, świąd skóry, a także rozszerzanie się naczyń włosowatych i zaczerwienienie skóry. Niektórzy chorzy obserwują zaczerwienienie skóry po nocy, w czasie której pasożyty wykazują największą aktywność. Odchody roztoczy mogą być także przyczyną zmian alergicznych. Nużyca przejawia się w postaci ropiejących krost, trądziku oraz wyprysków skórnych, głównie dotyka twarz oraz jej obręb. Głównym pożywieniem pasożyta jest łój i przesącze osocza krwi, a także wydzielina gruczołów łojowych oraz komórki nabłonkowe. Nużeńce obecne w obrębie gruczołów tarczkowych wywołują przewlekłe zapalenie brzegów powiek, a czasem także spojówek, którym towarzyszą uporczywy świąd i pieczenie oraz łzawienie oczu. W wyniku zakażenia nużeńcem może dojść do zmiany kierunku wzrostu rzęs oraz ich wypadania. Demodekoza sprzyja ponadto zakażeniom bakteryjnym skóry. Masywne zarażenia sprzyjają też rozwojowi łojotokowego zapalenia skóry i trądziku różowatego, które jednakże mogą mieć inne przyczyny. Jedyną skuteczna metodą diagnostyki nużycy jest badanie mikroskopowe zaskórników lub całych mieszków włosowych. Niestety, jest to często choroba bezobjawowa i od momentu zakażenia, do pojawienia się objawów chorobowych mogą minąć lata. W przypadku infekcji ocznych do badania pobierane są rzęsy. Leczenie nużycy z reguły trwa kilka miesięcy, a jednym z najskuteczniejszych leków jest metronidazol stromectol

Niestety, o nużeńcu nadal wiemy niewiele , a prawdopodobieństwo zakażenia się tym pasożytem rośnie z każdą dekadą o co najmniej 10%. Nie zarazisz się nim od zwierząt, natomiast pasożyt jest bardzo rozpowszechniony na całym świecie i praktycznie wszyscy jesteśmy zarażeni. Dzieje się tak dlatego, że nużeńcami można się bardzo łatwo zarazić, np. przez używanie tych samych przyborów kosmetycznych, ręczników, przez poduszkę, pościel i ubrania. Dochodzi też narażenie związane z korzystaniem z usług kosmetyczek i fryzjerów, dlatego tak bardzo zwracam uwagę na higienę usług kosmetycznych!

Gronkowiec złocisty

O gronkowcu złocistym pisałam jakiś czas temu i przy okazji wspomniałam o tym, jak ważna jest higiena. Higiena nie tylko osobista, ale także regularne dezynfekowanie narzędzi codziennego użytku, a zwłaszcza kosmetyków, akcesoriów, telefonów komórkowych, dłoni. Odmiana gronkowca złocistego jest bardzo trudna w leczeniu, a odporne szczepy MRSA można jedynie uśpić.

Gronkowce nie walczą o miejsce m.in. na skórze, mogą kolonizować razem. Trądzik ropny wywołany przez gronkowce jest bardzo charakterystyczny , bliznowacieje pozostawiając charakterystyczną, złotą łuskę. Zmiany wywołane przez gronkowce są często wypełnione treścią ropną (dlatego często dermatolodzy przy chwili nieuwagi definiują go jako klasyczny trądzik, bądź zapalenie mieszków włosowych), zmiany są drobne, ale gęsto rozsiane. Może to być też trądzik niezapalny, przypominający kaszkę, bądź pojawiające się podskórne gule, które pojawiają się w momentach osłabionej odporności. Często zaczyna się niewinnie- od kilku zmian obok siebie, wraz z czasem gronkowiec zaczyna kolonizować i zmiany robią się obszerniejsze. Jest go bardzo ciężko wyleczyć i w pewnych przypadkach można go jedynie uśpić.

Gronkowce oprócz ropnych, drobnych zmian, uogólniając, powodują także zakażenia ropne skóry, tkanek podskórnych oraz tkanek miękkich różnego pochodzenia. Często są to czyraki, jeczmienie, karbunkuły, ropnie, ropnie mnogie pach, liszaje, cellulitis (zapalenie podskórnej tkanki łącznej, prowadzące do opuchlizny i zaczerwienienia obszaru zapalnego), zapalenie sutka,a nawet ropień sutka (kobiety karmiące piersią) ,pyodermię, zastrzał, zanokcicę, figówkę, czy zapalenie mieszków włosowych. O gronkowcu złocistym przeczytaj więcej TUTAJ.

Dzisiejszy wpis tylko ukazuje jak skomplikowana i trudna jest pielęgnacja skóry problematycznej i wykrycie przyczyny złego stanu skóry - nie zawsze trądzik, jest trądzikiem w istocie. Często to przerost flory bakteryjnej, grzybiczej, następstwo stosowania sterydów, czy hormonów, zakażenie bakterią, czy reakcja toksyczna i alergiczna skóry. Jeśli Twój trądzik jest oporny na leczenie, Twoja walka trwa długo i nie widzisz większej poprawy - warto badać się. W tak prozaiczny sposób, jak podanie ręki, spanie w brudnej pościeli, używanie niezdezynfekowanych pędzli, korzystanie z usług kosmetyczki, która nie przestrzega rygorystycznie higieny, czy stosowanie nieodpowiednich kosmetyków i permanentne podrażnianie skóry możesz doprowadzić do nagłego pogorszenia stanu cery. 

Pozdrawiam serdecznie,

Ewa