Filtry przeciwsłoneczne | Odpowiedzi na najczęstsze pytania związane z ich użytkowaniem

Stosowanie filtrów przeciwsłonecznych nie każdemu chce wejść w nawyk - zwykło się demonizować substancje, o których działaniu wiemy niewiele, a rozbijanie składów na czynniki pierwsze sieje niepotrzebny zamęt, a nie wnosi nic wartościowego. Czy faktycznie filtry są szkodliwe? Czy powodują niedobory witaminy D? Co stosować zatem w  zamian, jak chronić skórę, jeśli nie toleruję filtrów przeciwsłonecznych, a tylko pogarszają stan mojej skóry? Wszystkie odpowiedzi na nurtujące, spędzające sen z powiek pytania, znajdziesz w dzisiejszym artykule.

CO DAJE OCHRONA PRZECIWSŁONECZNA I JAKIE SĄ SKUTKI UNIKANIA STOSOWANIA FILTRÓW PRZECIWSŁONECZNYCH?

Z pewnością doszukasz się większej ilości zalet, aniżeli wad regularnego stosowania kremów z filtrem, mimo wielu mijających się z prawdą pogłosek na temat szkodliwości kremów z filtrów, nadal wychodzą z obronną ręką i zdobywają coraz większą rzesze oddanych użytkowników. Z drugiej strony, negatywne nastawienie do ochrony, wynika głównie z bardzo małej świadomości na temat szkodliwości promieniowania, najczęściej po stabilną ochronę sięgają osoby z dermatozami skórnymi, które wymagają ochrony przed światłem słonecznym, ze względu na wrażliwość i uszkodzenie naskórka oraz postępujące fotodermatozy, a nie z cerą normalną, którą również należy zabezpieczać przed nadmiarem słońca.

• Chroni przed silnymi poparzeniami słonecznymi i fotodermatozami

Najważniejszą i sztandarową rolą filtrów, jest ochrona skóry i zapewnienie bezpieczeństwa - filtry zostały stworzone po to, aby móc w bezpieczny sposób wydłużyć czas ekspozycji słonecznej, bez ryzyka silnych reakcji niepożądanych.

• Zapobiega przegrzewaniu skóry i pojawieniu się rumienia oraz przebarwień, zarówno utrwalenia, jak i pojawienia się nowych, typu posłonecznego

Rumieniotwórcze działanie słońca powoduje teleangiektazje, czyli rozszerzające się naczynka krwionośne, dodatkowo przy ostrym kontakcie UV wpływa stymulująco na angiogenezę, a także prowadzi do hiperpigmentacji (zaburzeń barwnikowych), koloryt staje się nierówny, a cera wygląda nieświeżo. Jest to szczególnie niepożądane przy hiperpigmentacji zapalnej, czyli występowaniu świeżych blizn i zmian potrądzikowych, ponieważ słońce degraduje kolagen, a także utrudnia wchłanianie zmian typu naczyniowego, w początkowym okresie dochodzi do ich zaostrzenia, a następnie, niestety, utrwalenia.

• Hamuje nadmierną keratynizację

W warstwie podstawnej naskórka dochodzi do  licznych, nieprawidłowych mitoz, a w konsekwencji do jego pogrubienia i zaburzeń procesu rogowacenia. Rogowacenie słoneczne jest efektem przewlekłej ekspozycji głównie na rumieniotwórcze typu UVB, klinicznie objawia się żółtobrunatnymi nawarstwieniami rogowymi o suchej, nierównej powierzchni, leżącymi w poziomie skóry lub nieznacznie wyniosłymi. Zdarza się, że zmiany te ulegają transformacji nowotworowej do raków podstawno- i kolczysto komórkowych. Objawem nadmiernej keratynizacji, stymulowanej przez słońce, jest także odwodnienie komórek, ujawniające się szorstkością naskórka i jego złuszczaniem. Filtry przeciwsłoneczne zapobiegają rogowaceniu, które może prowadzić nie tylko do zaostrzenia trądziku, ale także problemu ropiejących i nadwrażliwych mieszków włosowych.

• Ogranicza nadmierny łojotok i zapobiega utlenianiu się szkodliwych treści

Przestrzeganie ochrony przeciwsłonecznej, zapobiega nasileniu łojotoku oraz utlenianiu się szkodliwych treści, które są doskonałą pożywką dla bakterii. Pod wpływem promieniowania UV dochodzi do peroksydacji skwalenu (składnik sebum) co skutkuje wzrostem aktywności lipoksygenazy, bezpośrednio wpływając na wzmożone wydzielanie sebum, tworzenie zaskórników i tym samym stwarza dogodne warunki dla rozwoju beztlenowców. W tym procesie biorą udział nie tyle wolne rodniki, co tlen singletowy.

• Zwiększa tolerancję skórną

Nadmiar słońca, zwiększa przepuszczalność naskórka, poprzez odwodnienie i uszkodzoną barierę naskórkową, zmniejsza się tolerancja na czynniki drażniące, częściej pojawiają się podrażnienia, odwodnienia,reakcje kontaktowe, stosując filtry, dbasz o dobry poziom nawodnienia naskórka, a także wzmacniasz  naturalną barierę hydrolipidową.

• Opóźnia procesy starzenia

Dzięki regularnej ochronie przeciwsłonecznej, ograniczasz ilość wolnych rodników oraz zapobiegasz degradacji kolagenu i elastyny. Promienie słoneczne degradują włókna kolagenu (niszczą wewnątrzcząsteczkowe wiązania wodorowe i osłabiają system wiązań wodorowych oraz strukturę potrójnej heliksy kolagenu I, zwiększają intensywność zaburzeń konformacji (kształtu i struktury) białek, wpływają na hydroksylacje (reakcja prowadząca do utlenienia) proliny, zmniejsza ją zawartość hydroksyproliny) i elastyny, co skutkuje utratą elastyczności skóry, pojawieniem się zmarszczek , skóra widocznie i odczuwalnie traci na sprężystości i elastyczności.

Brak ochrony prowadzi przede wszystkim do szeroko pojętej, gorszej kondycji skóry (słońce nie leczy trądziku, a jedynie go nasila), biorąc pod uwagę ciężkie życie osoby borykającej się z trądzikiem i ciągłe przeszkody pielęgnacyjne, z filtrami przeciwsłonecznymi, musi być nam po drodze. Nie dość, że nadmiar promieniowania nasila trądzik i stymuluje łojotok, to dodatkowo generuje kolejne problemy z cerą: przebarwienia, rogowacenie okołomieszkowe, podrażnione i rozszerzone naczynka krwionośne, drażni mieszki włosowe oraz bardzo odwadnia skórę, zatykając pory obumarłym naskórkiem i nadmiarem sebum, a dodatkowo utlenia zaskórniki otwarte, przez co stają się trudniejsze i bardziej oporne w leczeniu. Promieniowanie słoneczne przyspiesza przede wszystkim starzenie skóry, no cóż, tłusta cera nie jest gwarancją młodej skóry przez długie lata, zwłaszcza, gdy jest trądzikowa. Teoria, niestety, nie zawsze się potwierdza w praktyce, dlatego należy chronić skórę najlepiej jak potrafisz i nie uciekać od stosowania stabilnych preparatów z filtrami.

MOJE OSOBISTE PRZEMYŚLENIA NA TEMAT OCHRONY PRZECIWSŁONECZNEJ PO PONAD 4 LATACH STABILNEJ OCHRONY

Ochrona przeciwsłoneczna jest jednym z filarów pielęgnacyjnych mojej bladej, trądzikowej cery, tak naprawdę nie wyobrażam sobie aktualnie zaprzestania stosowania kremów z filtrem, choć nadal używam kremów ochronnych tylko wtedy, gdy mam taką potrzebę, samo, nawet chwilowe wyjście na zewnątrz bez ochrony wywołuje u mnie stres - filtry stały się moją codziennością, nawykiem, koniecznością. Początkowo stosowanie kremów wydawało mi się picem na wodę, nierzadko pogarszało stan mojej skóry, powodując nasilenie trądziku, a także wysyp bolących zmian, doszczętnie rujnując moją obecną pielęgnację i założenia. Przez tak długi czas, przez moje ręce przewinęło się wiele produktów z zakresu ochrony przeciwsłonecznej, lepszych, ale i także gorszych jakościowo, niektóre z nich towarzyszą mi nadal. Z perspektywy czasu już wiem, że nie tylko sama formuła  kremu z filtrem ma znaczący wpływ na moją cerę, ale przede wszystkim umiejętność zgrabnego i logicznego wplecenia w pielęgnację - w mojej pielęgnacji, kremy ochronne zastępują mi wszystkie kosmetyki nawilżające i natłuszczające oraz bazy pod makijaż, wymagają jednak dobrego usunięcia ochronnej warstwy z powierzchni skóry, a wiec bardzo starannego demakijażu, ponieważ często nie filtry powodowały trądzik, a złe, niedokładne oczyszczanie.



Odkąd stosuję filtry, czuję się bezpieczna. Jak w większości przypadków, rozumu nauczyło mnie samo życie i traumatyczne przeżycia stały się przewodnim impulsem do stosowania kremów ochronnych. Niestety, nie pamiętam już czasów, gdy moja skóra dobrze znosiła działanie słońca - aktualnie, ostre promienie słoneczne wywołują swędzącą i wędrującą wysypkę na całym ciele, a przebyte udary słoneczne i blizny po poparzeniu drugiego stopnia, głównie w zgięciach u rąk i nóg, stan leżący przez ponad dwa tygodnie, łzy, płacz i niemożność załatwienia samodzielnie własnych spraw w łazience, nie pozwalają mi na beztroski kontakt ze słońcem. Strach i obawa były głównym zapalnikiem do unikania kontaktu z mocnym słońcem oraz stabilnej ochrony, ale także rosnąca świadomość na temat szkodliwości promieniowania, którego doświadczyłam boleśnie na własnej skórze.

Pojawienie się trądziku dodatkowo nie ułatwiło sprawy. Cera stała się problematyczna, okresowo tłusta, skomplikowana, a przebarwienia pozapalne wymagały ciągłej ochrony. Zaczęłam więc używać filtrów regularnie ponad 4 lata temu, i tak mi zostało do dzisiaj. Już po krótkim czasie, bo po zaledwie 2 miesiącach, zauważyłam, że stabilna ochrona wpływa pozytywnie na kondycję mojej cery - pory stały się mniejsze, zniknął problem zaskórników otwartych (przestały się utleniać), cera nabrała ładnego blasku, przestała się opalać. Zawsze lubiłam swoją bladą karnację, ale odkąd stosuję filtry, lubię siebie taką jeszcze bardziej. Ochrona przeciwsłoneczna pozwoliła mi uniknąć pojawienia się większości przebarwień, nie pozwala na utrwalanie szpecących, czerwonych śladów potrądzikowych, z którymi walczę przez bardzo długi czas, zwiększa tolerancję skóry, zapewnia odpowiednie nawilżenie.. i poprawia humor. U mnie ma nie tylko wymiar pielęgnacyjny, ale także duchowy. Filtry są moją codziennością, po części już się do nich przyzwyczaiłam, ale pełnią również ważne funkcje w mojej pielęgnacji, gdy ich nie stosuję, mam wrażenie, że skóra wygląda znacznie gorzej. 

KIEDY FILTRY FAKTYCZNIE SZKODZĄ?

Zdarza się, że filtry szkodzą - wszak mają ciężką konsystencję, która może zatykać pory i obciążać cerę, jednak jestem niemal przekonana, że w większości przypadków (nie biorąc pod uwagę ekstremalnie tłustej cery), niezadowolenie z kremów z filtrem wynika głównie ze źle dobranego preparatu, a nie oszukujmy się, na rynku europejskim nie ma zbyt wielu formuł, które sprzyjają skórze problematycznej (choć jest ich coraz więcej) - okazują się ciężkie, lepkie, tłuste, zamiast nawilżać, jedynie natłuszczają skórę i zatykają pory. Ogromne znaczenie ma także ilość nakładanego kosmetyku - kremy z filtrem, aby mogły pełnić swoją ochronną rolę, muszą być stosowane w odpowiedniej ilości przy zachowaniu akceptowalnego wyglądu, co przy niektórych preparatach jest wręcz niemożliwe, biorąc pod uwagę bielenie, tłustość i oporność. Mam wrażenie, że kremy z filtrem przez długi czas w Europie były traktowane po macoszemu, dlatego dostępne preparaty nie nadawały się do użytku codziennego, wszak nie dostrzegano potrzeby stabilnej ochrony przeciwsłonecznej w inne pory roku jak upalne lato - służyły głównie jako bloker przy opalaniu, ale nie znajdowały miejsca w pielęgnacji na co dzień, co wiąże się z trudnymi zdolnościami aplikacyjnymi i nieestetycznym wyglądem (mocne bielenie, brak możliwości aplikacji makijażu, tłustość)  Na szczęście trochę zdążyło się już pozmieniać, co prawda filtry nadal nie są stałym elementem pielęgnacji i większość używa ich tylko okresowo lub na czas kuracji i daleko nam do Azjatów, gdzie kładzie się ogromny nacisk na stabilną ochronę, my nadal traktujemy ten temat jako obcy i nieznany, wynika to zarówno ze słabo nasłonecznionej strefy klimatycznej, ale także małej świadomości pielęgnacyjnej.

Jednym z najważniejszych powodów niezadowolenia jest wrzucanie filtrów do obecnej pielęgnacji i narzekanie na pogorszenie stanu cery (równowaga zostaje zakłócona) - otóż kremy z filtrem wymagają lżejszej pielęgnacji z lepszym oczyszczaniem, nic dziwnego, że stają się przyczyną bolączek skórnych, gdy nie rezygnujesz z emolientów i substancji natłuszczających przy stosowaniu kremów ochronnych w takiej ilości. Wymagają ułożenia innej pielęgnacji i zachowania pielęgnacyjnej równowagi (cięższe konsystencje - dokładniejsze oczyszczanie i złuszczanie oraz mniejsza dawka nawilżenia), która często zostaje zaburzona, stąd pojawiające się wysypy ( przy skórze problematycznej, nie potrzebującej dużej dawki nawilżenia, filtry mogą pełnić kilka ról pielęgnacyjnych) Oczywiście dużą barierą są także nasze osobiste przekonania - wrogie nastawienie do kosmetyków ochronnych, brak chęci do zmian, obawa przed niemożnością wykonania pełnego makijażu albo odczucie braku sensu stosowania stabilnych filtrów. Czasami po prostu nie chcesz stosować filtrów, skazując wszystkie preparaty i możliwości ich wykorzystania na niepowodzenie. Na szczęście takie podejście ulega zmianie i raczej budzi się w nas potrzeba ochrony skóry - w końcu skórę mamy tylko jedną.

• Źle dobrany preparat ochronny

Kremy ochronne, tak jak kremy pielęgnacyjne znacznie różnią się miedzy sobą nie tylko stopniem ochrony, ale także konsystencją i formułą, jeśli nie potrafisz obsługiwać się kremem ochronnym, a każde próby okiełznania preparatu kończą się tylko pogorszeniem stanu cery, prawdopodobnie wybrałeś nieodpowiedni kosmetyk do potrzeb Twojej skóry.

• Filtry nie wpisują się w obecną pielęgnację

Pojawia się problem, gdy włączasz filtry do pielęgnacji, która wcześniej nie uwzględniała kremów z filtrem, pamiętaj, że to kolejna warstwa emolientów i składników natłuszczających, jeśli Twoja obecna pielęgnacja obfituje w składniki tłuste, albo ich nie toleruje, nie licz na cud.  To ciężkie kosmetyki, które muszą idealnie współgrać z resztą pielęgnacji,a  przede wszystkim muszą być dobrze usuwane z powierzchni skóry.

• Nie zmywasz dokładnie filtrów lub za długo przetrzymujesz je na skórze 

Kolejny problem, który często prowadzi do mylnych opinii na temat danego kosmetyku - kremy z filtrem są bardzo trudne do zmycia, zwłaszcza te wyłącznie mineralne oraz chemiczne - zawierają dużą ilość fazy tłuszczowej, lub też wyłącznie na niej bazują, przez co wchodzą w pory i je poszerzają, a w konsekwencji nasilają lub też wywołują problem trądziku, jeśli demakijaż jest niedokładny. Naprawdę trzeba się do niego przyłożyć, nie wystarczy zwykły żel albo mydło. Z cerą zaczyna dziać się źle, gdy celowo przetrzymujesz kremy z filtrem, powtarzałam już to wielokrotnie, gdy tylko wracasz do domu lub masz możliwość zmywania filtrów - rób to. Rozłożony krem z filtrem i spocona skóra to doskonałe środowisko sprzyjające namnażaniu  grzybów i innych drobnoustrojów, serio, lepiej oczyścić skórę nawet trzy razy dziennie, niż czekać do wieczora, by wykonać głębokie oczyszczanie, by potem uniknąć kolejnego, delikatnego mycia. To nie jest dobre podejście :)

• IDEA DWUETAPOWEGO OCZYSZCZANIA | JAK DOGŁĘBNIE OCZYŚCIĆ SKÓRĘ BEZ PODRAŻNIEŃ? KIEDY I JAK CZĘSTO NALEŻY WYKONAĆ GŁĘBOKIE OCZYSZCZANIE SKÓRY? PODSTAWY POPRAWNIE WYKONANEGO DEMAKIJAŻU

• Najlepiej nie obciążać skóry warstwami, dlatego dokładnie zmywaj każdą warstwę kremu z filtrem

Aplikując tłuste kremy warstwa po warstwie, obciążasz nadmiernie skórę, wzmagasz potliwość i być może przyczyniasz się do nagłego pogorszenia stanu cery. Jeśli tylko masz taką możliwość, aplikuj kremy z filtrem zawsze na oczyszczoną skórę twarzy, aby mogły dobrze połączyć się z cerą i nadmiernie jej nie obciążać.

Zdarza się jednak, ze filtry kompletnie nie wpisują się w schemat pielęgnacyjny, rujnują wszystkie kroki, nasilają łojotok i potliwość skóry, powodują trądzik, zaostrzają rumień, bywa że są także przyczyną alergii. W takim przypadku warto pomyśleć o zastosowaniu filtrów mineralnych w formie pudru, które są pozbawione tłustej, obciążającej bazy, mogącej zatykać pory i niwelują większość niedogodności wynikających ze stosowania kremów - nie zapewniają tak stabilnej i wysokiej ochrony, ale przy unikaniu nadmiaru słońca i porządnej ochronie fizycznej, mogą przynieść zaskakująco dobre rezultaty.

CZY RESTRYKCJA W STOSOWANIU FILTRÓW JEST KONIECZNA? CZY I KIEDY MOŻNA ODPUŚCIĆ SOBIE OCHRONĘ PRZECIWSŁONECZNĄ 

Z pewnością nie ma sensu mordować się z wysokimi faktorami ochronnymi, jeśli większość czasu spędzasz w domu, unikasz całkowicie kontaktu ze słońcem lub też posiadasz ciemną karnację, a przy tym nie stosujesz żadnych środków mogących uszkadzać lub też uwrażliwiać naskórek. Na przestrzeni lat, mój pogląd stał się mniej restrykcyjny i staram się podchodzić do swojej pielęgnacji rozsądniej. Nie uważam, by każdy typ i rodzaj skóry potrzebował całodniowej ochrony przeciwsłonecznej, są pewne wyjątki, gdy można niemal całkowicie odpuścić sobie ochronę przeciwsłoneczną lub przestawić się na niższy stopień ochrony. Jeśli spędzasz cały dzień w czterech ścianach, które nie są mocno oświetlone (opuszczone żaluzje lub też nie siedzisz przy oknie), nie ma sensu obciążać skóry. Sytuacja zmienia się, gdy przebywasz w mocno oświetlonym mieszkaniu, nawet krótki spacer  w majową, słoneczną pogodę nie zwalnia Cię od zastosowania filtrów, dzień jest coraz dłuższy, a promienie są ostre, rażące i niebezpieczne. Gdy pogoda jest coraz bardziej słoneczna, filtry powinny stać się Twoim kompanem, zwłaszcza, gdy wychodzisz na zewnątrz i planujesz dłuższy pobyt na słońcu.

JAK PRZEKONAĆ SIĘ DO FILTRÓW

Myślę, że to przede wszystkim kwestia nastawienia i przebytych doświadczeń z kremami z filtrem, jeśli wcześniej natrafiałeś na same kosmetyczne buble, rozumiem doskonale Twoją frustrację i obawy przed kolejnym zastosowaniem kremów z filtrem, jednak z perspektywy czasu uważam, że zdecydowanie warto podjąć walkę o zdrową skórę, a filtry są kluczowym elementem świadomej pielęgnacji. Wybieraj przede wszystkim kosmetyki o zastygającej, lekkiej, śmietankowej formule, z przewagą filtrów chemicznych, unikaj filtrów wyłącznie mineralnych, gdyż to one w zdecydowanej większości bielą, są potwornie tłuste i nie nadają się do normalnego użytku.

JAKIE  CECHY MUSI POSIADAĆ DOBRY KREM Z FILTREM? 
Pewnie nie raz zadawałeś sobie pytanie, co cechuje dobry krem z filtrem, przede wszystkim nie powinien szkodzić oraz zapewniać ochronę. Od takich preparatów nie liczyłabym na rozjaśnienie przebarwień, wyrównanie kolorytu, usuniecie trądziku, zlikwidowania zmian naczyniowych, działają one przede wszystkim wspomagające na wszystkie wymienione problemy skórne - dobra ochrona przeciwsłoneczna jest gwarantem zdrowej skóry, zmniejsza ryzyko niepożądanych skutków ubocznych nadmiernego korzystania ze słońca, należy jednak pamiętać, że kremy z filtrem nie zapewniają 100% ochrony, to Ty decydujesz w jaki sposób chcesz traktować swoją skórę.

• Musi spełniać swoją podstawową rolę: skutecznie chronić przed słońcem

Po to są filtry, aby chronić skórę. Jeśli nie spełniają swojej podstawowej roli, trafiają prosto do kosza. W zależności od potrzeb, należy samodzielnie dobierać wysokość ochrony UVA - im skóra jest bardziej podatna na powstawanie przebarwień, tym faktor PPD powinien być wyższy. Im mniejsze skłonności do przebarwień i ilość przebarwień potrądzikowych, można bazować głównie na ochronie UVB (filtry mineralne)

• Zastosowane filtry muszą być wysokiej jakości, najlepiej, by krem był z gatunku chemiczno-mineralnych lub wyłącznie chemiczny z filtrami o wysokiej żywotności 

Preparaty z filtrami, zwłaszcza wyłącznie chemicznymi, znacznie różnią się miedzy sobą stabilnością i zakresem ochrony, kompozycje i mieszanki mają różnią skuteczność i żywotność, co sprawia, że w reakcji ze skórą i słońcem, będą mniej lub bardziej stabilne - wpływa to przede wszystkim na ilość stosowanego kremu oraz potrzebę reaplikacji w ciągu dnia, im lepszych jakościowo filtrów używa producent, tym filtry rozkładają się wolniej - możesz trzymać się dolnej granicy stosowania kremu (1-1.2ml) oraz aplikować krem rzadziej (najlepsze filtry chemiczne mają żywotność do 6-7 godzin)

• Baza powinna być transparentna, lekka i łatwa w aplikacji 

Walory aplikacyjne nie są dla mnie najważniejsze, ale nie wyobrażam sobie, by stosowanie filtrów miałoby być męczarnią, a niestety, zdarzały się i takie kosmetyki. Produktów ochronnych należy używać w określonej ilości, dlatego oczekuję, iż nie będę mieć problemu z rozprowadzeniem kremu oraz jego noszeniem przez kilka godzin.

• Krem nie powinien zawierać żadnych składników fototoksycznych 

Bo ma przede wszystkim chronić i im zapobiegać, a nie stawać się przyczyną reakcji słonecznych. Żaden specjalistyczny, wysokiej jakości preparat ochronny nie zawiera związków fototoksycznych w składzie.

• Nie może wywoływać podrażnień skóry

Każdy filtr, który wywołuje podrażnienia, jest stwarza ryzyko pojawienia się przebarwień oraz uwrażliwienia na słońce, dobrze dobrany preparat ochronny musi przede wszystkim chronić i nie nasilać reakcji niepożądanych, kto wie, jak nałożony obficie krem z filtrem zareaguje w kontakcie ze słońcem?

GDY STANDARDOWE FILTRY OKAZUJĄ SIĘ ZA CIĘŻKIE I TYLKO POGARSZAJĄ STAN SKÓRY... 

Mówią, że z każdej sytuacji jest jakieś wyjście, niestety, z kremami ochronnymi sprawa nie jest tak prosta jak się wydaje, ponieważ pewną, stabilną ochronę gwarantują jedynie preparaty, które zostały dokładnie przebadane i poddane niezbędnym testom, przy stosowaniu produktów wytworzonych samodzielnie, zawsze jest ryzyko szkodliwego rozkładania się filtrów, nieskuteczności i ryzyka przebarwień, uważam, że przy bardzo wrażliwej skórze, dużej tendencji do przebarwień lub też na czas stosowania drażniących retinoidów i wysoko stężonych kwasów, należy stosować tylko i wyłącznie kosmetyki pewne, apteczne, przebadane pod tym względem, nie narażałabym własnej skóry, w dodatku tak uwrażliwionej i delikatnej podczas kuracji, na własne samoróbki.

Sytuacja zmienia się, i w tym momencie jestem bardziej elastyczna, gdy skóra jest naturalnie bardzo tłusta i łojotokowa, nie stosujesz żadnych substancji drażniących, a ponieważ zapotrzebowanie na emolienty tłuste jest wówczas niewielkie (filtry podczas kuracji przeciwtrądzikowych mogą zapewniać odpowiedni stopień nawilżenia, po zakończeniu kuracji, cera może zacząć buntować się na taką ilość emolientów), każda próba stosowania kremów kończy się wysypem lub też podrażnieniem. Wszak każdy z nas jest inny, nie zawsze dopracowana pielęgnacja pozwala na włączenie na stałe tak ciężkich kosmetyków, dlatego istnieją alternatywy, ale niestety, w zdecydowanej większości mniej skuteczne i pewne, nie dają gwarancji ochrony, ekspozycja na słońce musi być więc znacznie krótsza, a większą uwagę powinieneś zwrócić na ochronę fizyczną oraz częstą aplikację kosmetyków.

Alternatywą są przede wszystkie filtry mineralne, które mogą być wykorzystane w formie proszku - lekkiego podkładu lub też pudru, mimo ich małej przyczepności, szybkiej ścieralności, są najlepszym wyborem dla skóry nie tolerującej żadnych kosmetyków o formule kremu.

• Wybieraj zastygające, kremowe formuły, unikaj filtrów glicerynowych i typowych kremów mineralnych

Są mniej tłuste, bardziej trwałe, dzięki zastygającej formule dobrze współpracują  z cerą tłustą, zapewniając jej optymalny poziom nawilżenia. Nie zawierają dużej ilości składników natłuszczających, a na skórze tworzą izolację, która pochłania nadmiar sebum. W odróżnieniu od kremów glicerynowych i mineralnych, nie są mocno tłuste, a przyjemnie kremowe w dotyku, w zetknięciu ze skórą, stają się lekko suche w dotyku.
Produkty, którym warto się przyjrzeć: La Roche Posay żel-krem suchy w dotyku SPF 50+, Lirene Emulsja do opalania dla skóry wrażliwej SPF 50+, Pharmaceris S krem hydrolipidowy dla dzieci i dorosłych SPF 50+

• Krem z filtrem możesz wzbogacić szczyptą krzemionki

Krzemionka działa na zasadzie gąbki, kremy z filtrem stają się przyjemniejsze w użyciu, ponieważ są mniej tłuste, a także zyskują na przyjemnym, matowym wykończeniu. Odznaczają się także lepszą trwałością i przyczepnością, zapewniają więc lepsza ochronę.

• Postaw na kremy z niższym faktorem ochrony

W klimacie środkowo-europejskim filtry z najwyższym stopniem ochrony nie są konieczne, jeśli nie posiadasz dużej skłonności do przebarwień oraz nie przeprowadzasz kuracji, które uszkadzają naskórek, dodatkowo różnice w ochronie nie są ogromne, a często preparaty specjalistyczne z faktorem SPF 50+  dzieli ogromna przepaść w użytkowaniu z produktami o ochronie nieznacznie niższej (SPF 30+), warto spróbować, zanim całkowicie zrezygnujesz z kremów z filtrem.

• Jeśli żadne próby się nie powiodą, bazuj na filtrach mineralnych (pudry i kosmetyki mineralne) i skupiaj się na ochronie fizycznej 

Filtry mineralne zapewniają również ochronę przeciwsłoneczną, co prawda głównie przed promieniowaniem rumieniotwórczym (UVB), ale dzięki unikaniu nadmiaru słońca, częstej aplikacji filtrów mineralnych oraz ochronie fizycznej, możesz w bezpieczny sposób funkcjonować bez stosowania kremów z filtrem, 

MAKIJAŻ, A  FILTRY, CZY WZAJEMNIE SIĘ WYKLUCZAJĄ? JAK WYKONAĆ MAKIJAŻ, BY NIE ZANIŻAĆ OCHRONY PRZECIWSŁONECZNEJ? 

Rozbijanie kremów z filtrem na czynniki pierwsze jest grzechem głównym, tak, jak wyodrębnianie pojedynczych substancji, które są samodzielnie mało stabilne. Kremy ochronne są kombinacją wielu filtrów przeciwsłonecznych, które nawzajem stabilizują się, dzięki  takiej ilości składników, odznaczają się skutecznnością, nie rozkładają się po kilku godzinach (ok. 6 godzin filtry wyłącznie chemiczne, żywotność filtrów jest uzależniona także od zastosowanych filtrów przeciwsłonecznych) i można na nich bezpiecznie wykonać makijaż, bez obaw o zaniżenie stopnia ochrony i szkodliwe produkty materii. Stosujesz mieszankę filtrów, a nie filtr pojedynczy, choć produkty ochronne miedzy sobą bardzo różnią się jakością.

Pojawia się jednak spory problem w jaki sposób wykonać makijaż, otóż aby filtry były skuteczne i spełniały swoją podstawową rolę, muszą być nałożone w odpowiedniej ilości oraz pozostawiać ochronną warstwę, co jest niezwykle ważne, zwłaszcza w przypadku filtrów mineralnych, które bardzo łatwo ulegają ścieraniu. Pewne trudności towarzyszą także przy stosowaniu wyłącznie filtrów chemicznych, które należy aplikować ponownie po upływie określonego czasu, zwłaszcza, gdy po kilku godzinach planujesz dłuższą ekspozycję słoneczną, ponieważ ich żywotność jest teoretycznie krótsza niż filtrów mineralnych (notabene w realnych warunkach ulegają szybszej degradacji niż filtry chemiczne, gdyż łatwo jest je zetrzeć i spływają razem z potem). Za najstabilniejsze filtry uważa się filtry z grupy chemiczno-mineralnych, mimo niższej ochrony UVA, zapewniają ochronę zarówno mineralną fizyczną, ale także i chemiczną, sprawdzają się także najlepiej jako bazy pod makijaż, odznaczają się najlepszymi walorami aplikacyjnymi. Jestem negatywnie nastawiona do wszelkich kremów BB, CC i lekkich produktów zapewniających ochronę przeciwsłoneczną, ponieważ są to produkty ochronne, których należy używać w określonej ilości na cm3 skóry - nie można używać ich jak lekkiego kremu na dzień, to zupełnie inna grupa produktów, dodatkowo przy użyciu mniejszej ilości, ochrona drastycznie się obniża, dlatego nie zwracam uwagi na żadne kosmetyki kolorowe zapewniające ochronę przeciwsłoneczną, w większości są bezużyteczne pod tym względem i napis SPF to tani chwyt marketingowy. Dobry i stabilny krem z filtrem musi zostawać lekką, ale wyczuwalną warstewkę. To krem ochronny, a nie krem nawilżający.

Jakich produktów używać do wykonania makijażu na filtrach ochronnych? Najlepiej produktów sypkich, które są lekkie i nie obciążają nadmiernie skóry, nakładanie tradycyjnej kolorówki płynnej na filtry ma nadrzędną wadę strasznie nieestetycznego i ciężkiego makijażu, szczerze wątpię, aby komukolwiek udało się nałożyć lekką warstwą podkład na tłusty filtr przeciwsłoneczny, który nie spłynie po kilku minutach (kolorówka płynna musi mieć dobrą przyczepność do skóry, na takiej ilości kremu z filtrem, podkład będzie się ślizgać i rozwarstwiać) Dodatkowo wcieranie podkładu w skórę, pokrytą filtrem, zaniża ochronę, ponieważ krem z  filtrem łączy się z podkładem. Kosmetyki sypkie aplikuje się łatwiej, a dzięki wilgotnej warstewce kremu z filtrem, zyskują na przyczepności. Aby nie ścierać warstwy kremu z filtrem, warto wykonać prosty trik z izolacją - wystarczy lekko dociskującymi ruchami pędzla zmatowić skórę pudrem (świetnie w tej roli sprawdza się krzemionka), a następnie aplikować podkład - na suchej, zmatowionej powierzchni podkład świetnie się rozprowadza, nie przylepia się do kremu z filtrem i go nie ściera.

Moim nowym patentem na wykorzystanie kremów z filtrem, jest lekki krem tonujący, w tej roli, w moim przypadku, wspaniale sprawdza się krem z filtrem ultra lekki LRP (najlepiej wykorzystać filtry wyłącznie chemiczne ponieważ są transparentne, a dodatkowo łatwiej będą łączyć się z pigmentami), z którym nie mam problemu, aby zaaplikować go w odpowiedniej ilości, dodatkowo na mojej skórze ładnie się wtapia, pozostawiając zdrowy, jednolity blask. Do jednorazowej porcji kremu z filtrem, dosypuję odrobinkę podkładu mineralnego Lily Lolo lekko matowe wykończenie/Ecolore bardziej rozświetlające (ma być to lekki krem tonujący, a nie kryjący podkład, jeśli dodasz proszku za dużo, znacznie obniżysz ochronę przeciwsłoneczną, a także filtr będzie tępy i podczas aplikacji może pozostawiać smugi), który zawiera minimalną ilość dwutlenku tytanu, dzięki temu formuła jest lekka i pięknie się wtapia, a sam filtr doskonale łączy się z proszkiem i wtapia w skórę. Jestem bardzo zaskoczona tym, jak krem La Roche Posay, po tak lekkim tuningu prezentuje się na mojej skórze, z pewnością ochrona UVA została zaniżona, ale dzięki dodatkowi minerałów, LRP zostawia bardzo ładne, świetliste, zdrowe wykończenie, ukrywa większość moich przebarwień i wygląda po stokroć lepiej od azjatyckich kremów BB, których miałam nieprzyjemność używać. Nie muszę także aplikować minerałów ponownie na krem z filtrem, ruchy pędzla, mimo zachowanej ostrożności, z pewnością w jakimś stopniu zaniżają ochronę. Oszczędzam czas, a sam krem z filtrem wygląda idealnie, ewentualnie wymaga tylko lekkiego przypudrowania.

• ULTRA LEKKI FLUID OD LRP | LA ROCHE POSAY, ANTHELIOS XL ULTRA-LEGER FLUIDE SPF 50+ PPD 42 [ULTRA-LIGHT FLUID]

KWASY I RETINOIDY LATEM, A OCHRONA PRZECIWSŁONECZNA, CZY TRZEBA WIEŚĆ KOCZOWNICZY TRYB ŻYCIA, ABY REGULOWAĆ SKÓRĘ W SŁONECZNYM OKRESIE?

Złym ruchem jest zaniedbywanie skóry i jej nieleczenie w okresie letnim, niż regulacja, mogąca narazić skórę na przebarwienia. Nie ukrywam, ze okres letni nie jest łatwy dla osób z  aktywnym trądzikiem, wymaga wielu wyrzeczeń, stabilnej ochrony, a dodatkowo warunki nie sprzyjają mocnych kuracjom, obniżając próg tolerancji skóry. Mimo wszystko, permanentny stan zapalny przyspiesza starzenie i wywołuje stres skóry, brak leczenia trądziku z obawy przed słońcem ma nieodwracalne skutki - powstają blizny, przebarwienia, a trądzik przybiera na sile. Z mojej perspektywy, pielęgnacja wiosenna i letnia powinna być delikatniejsza dla skóry, gdyż suche powietrze i wysokie temperatury zaogniają stan zapalny, spowalniają regenerację oraz wpływają negatywnie na tolerancję silnych środków, jest to jednak kwestią dyskusyjną i bardzo osobniczą. Nie ma także jednoznacznej odpowiedzi, jeśli Twoje problemy z cerą są bardzo nasilone i wymagają mocnego, intensywnego leczenia, należy się jemu poddać, aby ograniczyć skutki uboczne i walczyć efektywnie z trądzikiem.

Często pojawiają się pytania o bezpieczeństwo kuracji przeciwtrądzikowych w ciepłych miesiącach - prosicie o spis bezpiecznych kwasów, retinoidów, substancji, którymi można bez skutków ubocznych regulować cerę. Nie można, trzeba liczyć się z każdymi ewentualnymi skutkami ubocznymi i rozsądnie im zapobiegać. Każda substancja jest niebezpieczna, jeśli wywołuje podrażnienia i penetruje naskórek (czyli posiada niskie pH lub odpowiednio małą cząsteczkę), dlatego nie posiadam regułki i nie ułożę zgrabnej listy. Każdy składnik, który uszkadza barierę ochronną skóry, wywołuje silny rumień, lekkie łuszczenie, zaognia stan zapalny, uwrażliwia skórę na słońce. I nie ma wyjątków, nie ma kwasów pewnych i bezpiecznych, każdy z nas jest inny i inaczej toleruje środki drażniące, u Ciebie kwas mlekowy może być doskonale tolerowany, ale u kogoś innego będzie powodował silny rumień i intensywne złuszczanie.

• PROBLEMY PIELĘGNACYJNE | NIE TOLERUJĘ KWASÓW I KWAŚNEGO PH, A BORYKAM SIĘ Z TRĄDZIKIEM, PROBLEM NIETOLERANCJI KWASÓW

Problem pojawia się wiosną i latem, ponieważ promieniowania jest znacznie więcej niż w pozostałych porach roku - skóra po pierwsze nie jest przygotowana na taką dawkę promieniowania, a dodatkowe uwrażliwianie skóry podczas kuracji, niestety, nasila skutki uboczne, nie tylko powodując przebarwienia, ale także nadmiernie odwadniając naskórek i zakłócając naturalny proces regeneracyjny, dodatkowo sprawdzające się środki w okresie chłodnym, stosowane latem mogą być przyczyną rozległych podrażnień. Ze względu na dłuższy dzień, spędzamy także więcej czasu na zewnątrz, co nie ma pozytywnego wpływu na cerę trądzikową, dlatego tak ważne jest stosowanie filtrów - nie chodzi o unikanie kontaktów z ludźmi i wcielanie się w nocną zmorę, dzięki stabilnym kremom z filtrem, możemy w bezpieczny sposób wydłużyć czas ekspozycji na słońce. 

• PODTRZYMANIE EFEKTÓW ZEWNĘTRZNEJ KURACJI PRZECIWTRĄDZIKOWEJ W CIEPŁYM, SŁONECZNYM OKRESIE | NADMIERNY ŁOJOTOK, TRĄDZIK ROPNY I ZASKÓRNIKOWY, GRUDKI I PODRAŻNIONE MIESZKI, BLIZNY POTRĄDZIKOWE, PRZEBARWIENIA POZAPALNE I UTRWALONE 

Każda substancja, która wpływa regulująco na skórę, a więc posiada odpowiednią bioaktywność, małą cząsteczkę i niskie pH, uwrażliwia skórę na działanie słońca. Często mylone są dwa różne zagadnienia - fotouczulenia i fotouwrażliwienia, retinoidy i kwasy nie wywołują alergii kontaktowej w kontakcie ze słońcem, ale poprzez uwrażliwienie skóry (uszkodzona bariera naskórkowa), skóra gorzej radzi sobie z absorpcją promieniowania, jest delikatniejsza i często na skutek braku ochrony, pojawiają się niechciane przebarwienia i zaostrzenie problemu trądziku, ale nie jest to reakcja alergiczna i niemal natychmiastowa jak po spożyciu ziół i związków aktywnych, które wywołują wysypki i silny rumień w  kontakcie ze słońcem. To zupełnie inny mechanizm działania.

Z drugiej strony, paraliżujący strach przed leczeniem trądziku w trakcie wiosny i lata silniejszymi substancjami jest nieuzasadniony, najgorsze, co można zrobić borykając się z trądzikiem, to odpuścić. Skóra trądzikowa wymaga leczenia, dzięki dobrze dobranej kuracji, stabilnej ochronie przeciwsłonecznej i unikaniu nadmiaru słońca, można w bezpieczny sposób leczyć swój problem. Przyznaję, że nie jest to najlepsza pora na tak intensywne kuracje, ale jeśli problem jest nasilony, należy podjąć walkę. Dzięki filtrom, dobrze dobranej pielęgnacji i lekom, można skutecznie zminimalizować problem, a aktualna pora roku nie jest przeszkodą - wymaga jedynie większych wyrzeczeń i ciągłej, stabilnej ochrony.

SUBSTANCJE UCZULAJĄCE I UWRAŻLIWIAJĄCE NA SŁOŃCE 

Fotodermatozy  można  podzielić  na  pięć głównych grup:  samoistne  (idiopatyczne),  egzogenne, endogenne,  uwarunkowane genetycznie oraz schorzenia mogące  ulec  zaostrzeniu  pod  wpływem promieniowania  słonecznego.  W  przypadku  stosowania  chemicznych  substancji  fototoksycznych lub fotoalergicznych  wraz  z jednoczesną ekspozycją na promieniowanie nadfioletowe (głównie UVA) masz czynienia z fotodermatozami egzogennymi Mimo stosowania nazw zamiennych, reakcja fototoksyczna, nie jest tym samym co fotoalergia, choć są fotodermatozami egzogennymi, zmiany występują i wyglądają zupełnie inaczej, inny jest także przebieg leczenia oraz przyczyny pojawienia się problemu, choć w obydwu przypadkach, zapalnikiem jest promieniowanie słoneczne. Odczyny fotoalergiczne (dotyczą tylko osób o szczególnej osobniczej predyspozycji) powstają w wyniku ekspozycji skóry na substancje uczulające, zmiany pojawiają się w przeciągu doby (maksymalnie 48 godzin), ale nie bezpośrednio podczas kontaktu z alergenem (którym może być także słońce), najczęściej reakcje występują w formie wypryskowej - grudki, świąd i zaczerwienie, często mylone są z trądzikiem. Reakcje fototoksyczne nie mają związku z mechanizmami immunologicznymi, takimi jak  fotoalergia. Powstają w wyniku uwalniania wolnych rodników przez substancje chemiczne stykające się z powierzchnią skóry, zmiany obierają formę poparzenia słonecznego - na skórze, niemal natychmiastowo (lub w przeciągu kilku minut/godzin) pojawia się rumień i bolące pęcherze. W wyniku tych reakcji dochodzi do powstawania wysokoenergetycznych form tlenu, które uszkadzają struktury komórkowe i wywołują rozwój ostrej reakcji zapalnej w skórze. Odróżnienie  odczynów  fotoalergicznych od  fototoksycznych  jest  niezwykle ważne.  W następstwie  odczynów  o  charakterze  immunologicznym  może  dojść  do  utrwalenia nadwrażliwości na światło (nie ma to miejsca w reakcji miejscowej, fototoksycznej), pomimo zaprzestania kontaktu z substancją światłouczulającą (przetrwałe  odczyny  świetlne)

Często poruszany jest temat rzekomej fototoksyczności kwasów i retinoidów, co nie jest do końca prawdą, właściwości fototoksyczne posiadają jedynie kwasy owocowe, które zawierają ekstrakty cytrusowe, mogące wywoływać substancje fototoksyczne, co nie oznacza, iż stosowanie pozostałych kwasów i retinoidów latem jest bezpieczne. Nagminnie pojecie fototoksyczności jest mylone z fotouwrażliwieniem, co jest czymś zupełnie innym. Kwasy oraz retinoidy nie uczulają na słońce, ale poprzez eksofoliację i uszkodzenie bariery ochronnej, sprawiają, ze naskórek staje się delikatniejszy, przez co mogą pojawić się reakcje niepożądane - nie na skutek fotoalergii, czy fototoksyczności, ale na skutek wrażliwej, delikatnej skóry, nie dochodzi do reakcji toksycznej skóry, a jedynie to stanu zapalnego wywołanego nadmiarem promieniowania. Do uwrażliwienia skóry dochodzi także pod wpływem wysokiej dawki estrogenu (ciąża i tydzień po krwawieniu miesiączkowym) oraz podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej.

Najczęściej uczulającymi składnikami kosmetycznymi są przede wszystkim kompozycje zapachowe, konserwanty, a także filtry przeciwsłoneczne chemiczne (w większości zakazane w UE), chociaż wiele syntetycznych składników kosmetycznych może powodować reakcje alergiczne i podrażnienia skóry, nie wszystkie naturalne składniki są bezpieczne pod tym względem, wbrew pozorom, najwięcej alergenów znajduje się w naturalnych składnikach, zwłaszcza ziołach (różnych częściach - np. liście, kłącza, kwiaty, nasiona, pestki, owoce, korzenie), olejkach eterycznych oraz owocach cytrusowych. Jest szereg wrażliwych osób na działanie olejków eterycznych, i choć są one wykorzystywane w celach terapeutycznych, olejki eteryczne są silnymi składnikami i należy zachować szczególną ostrożność podczas korzystania z ich dobrodziejstwa. Reakcje fototoksyczne i fotoalergiczne mogą wynikać zarówno przez dotyk i kontakt substancji ze skórą (stosowanie kosmetyków, naparów ziołowych), ale także wewnętrzne, poprzez spożycie alergennej substancji (najczęściej leki). 

Leki mogące działać fototoksycznie i fotoalergicznie: leki bakteriobójcze: azytromycyna, ciprofloksacyna, doksycyklina, kotrymoksazol, nitrofurantoina, tetracyklina, leki przeciwgrzybicze: gryzeofulwina, itrakonazol, ketokonazol, terbinafina, leki przeciwpasożytnicze: chinina, chinidyna, chlorochina, leki przeciwbólowe: ibuprofen, indometacyna, diklofenak, ketoprofen, naproksen, piroksykam, leki przeciwcukrzycowe: glipizyd, metformina, leki przeciwnadciśnieniowe i krążeniowe: amilorid, amiodaron, atenolol, bisoprolol, kaptopryl, diltiazem, enalapryl, leki psychotropowe, uspokajające i neurologiczne: amitryptylina, doksepina, haloperydol, karbamazepina, promazyna, prometazyna, leki przeciwalergiczne: astemizol, cetyryzyna, loratadyna, prometazyna źródło moczopędne: furosemid, hydrochlorotiazyd, statyny: atorwastatna, symwastatyna, antagoniści wapnia: dilitiazem, hormonalne środki antykoncepcyjne, inhibitory receptora epidermalnego czynnika wzrostu: cetuximab, panitumumab, erlotinib, gefitinib, lapatinib, vandetanib, inhibitory angiogenzy: bwacyzumab, ranibyzumab źródło

Zioła i rośliny fototoksyczne: aminek większy (nasiona), koper ogrodowy (roślina), dzięgiel litwor (nasiona, roślina), dzięgiel dahuryjski (korzeń, roślina), seler zwyczajny (roślina), Ayahuasca (inaczej Caapi- nasiona), kazimira jadalna (kora), chinowce (korzeń), limonka (owoc), gorzka pomarańcza (owoc), kolendra siewna (roślina), ostryż długi (kurkuma, kłącze), imbir jawajski (kłącze), ostryż cytwarowy (kłącze), dyptam jesionolistny (korzeń), figowiec pospolity (roślina), fenkuł włoski (owoc), lukrecja gładka (gałęzie, tylko podczas jedzenia), barszcz (roślina), gorzknik kanadyjski (kłącze), dziurawiec zwyczajny (roślina), lubczyk ogrodowy (roślina, tylko świeża), feronia słoniowa (roślina), męczennica cielista (roślina), poganek rutowaty (roślina), pietruszka zwyczajna (nasiona, roślina, olej), biedrzeniec anyż (roślina, nasiona), ruta zwyczajna (roślina), skimmia japońska (liście), żółtodrzew amerykański (kora), pieprzowiec chiński (kora), imbir (kłącze), fotoalergizujące: nawłoć, krwawnik, bylica pospolita, nagietek, stokrotka
Olejki eteryczne fototoksyczne:  bergamota, mandarynka, limonka, cytryna, gorzka pomarańcza, imbir, kumin, koper włoski, wintergreen 

Substancje syntetyczne fototoksyczne: bitionol, diglukonian chlorheksydyny, sufonamidy, 6-metylokumaryny,  piżmo  ambretowe, kwas p-aminobenzoesowy (PABA - wycofany z użycia), benzofenon, chlorpromazyna, prometazyna

WITAMINA D, A  OCHRONA PRZED SŁOŃCEM

Mówią, że nic nie dzieje się bez przyczyny, matka natura nie bez powodu obdarzyła nas tak jasną karnacją w tak słabo nasłonecznionej strefie klimatycznej, w standard słowiańskiej urody nie wpisuje się ciemna, opalona karnacja, dlatego zawsze byłam zdania, że nadmierne opalanie i mocna opalenizna w naszej strefie klimatycznej zasługuje na miano wybryku natury, to wydanie na siebie wyroku ogromnych niedoborów witaminy D i utrudnionej syntezy w kolejnych, mniej nasłonecznionych długich miesiącach, dlatego wszyscy, którzy beztrosko korzystają ze słońca, powinni zastanowić się nad własnym zachowaniem, zanim skrytykują codzienne, racjonalne stosowanie filtrów, które pozwalają utrzymywać poziom witaminy D na stałym, dobrym poziomie. Tak, mówię poważnie.

Witamina D nie jest manną z nieba, przyjęło się, że witaminę D łykamy jak pelikany, wystarczy spiec się na słońcu i już. Aby dodatkowo wzmocnić efekt, warto, zdaniem niektórych, wygrzewać się na słonecznych, egzotycznych plażach  świata, aby doładować sobie baterie. Nie ma co, akumulatory zapewne porządnie zostały naładowane, ale raczej nie witaminą D.

Wśród przeciwników stosowania ochrony przeciwsłonecznej najczęściej pada argument, absurdalny wręcz, narażenia się na ogromne niedobory witaminy D, otóż nie. Wcale tak nie jest, jest zupełnie odwrotnie. Mam wrażenie, że nie do końca wszyscy rozumieją w jaki sposób dochodzi do syntezy życiodajnej witaminy D i jaki udział ma w tym melanina, barwnik, decydujący o kolorze ludzkiej skóry. Choćby nie wiem w jaki sposób i jak długo w ramach eksperymentu przeciętny Kowalski próbował smażyć się na słońcu w celu uzupełnienia niedoborów witaminy D- nie ma realnych szans na utrzymywanie stabilnego poziomu witaminy D (zwłaszcza przez cały rok) mocno opalona skóra stanie się jedynie blokerem, wydłużającym ekspozycję na słońce bez ryzyka oparzeń, ale jednocześnie wydłuży niezbędny czas syntezowania witaminy D, a wiec automatycznie okaz zdrowia, jakim zdaniem wielu jest taki pan Kowalski, czerpiący same dobroci z nieba, naraża siebie na ogromne niedobory witaminy D - im mocniejsza opalenizna, tym trudniej dochodzi do syntezy witaminy. I co w tym zdrowego? Opalenizna jest reakcją na uszkodzenie skóry, to żadna oznaka zdrowia.

Podam logiczny przykład, aby w pełni rozwiać wszelkie wątpliwości dotyczące utrudnionej syntezy witaminy D przez wysoką zawartości melaniny. Otóż weźmy sobie strefę podzwrotnikową, nasłonecznioną, kąt padania światła utrzymuje się przez cały rok na tym samym poziomie - jaką skórę posiadają tubylcy? Są to ludzie biali, czy czarni? No właśnie. Ile czasu na słońcu spędzi taki biały człowiek w strefie podzwrotnikowej, a ile czarnoskóry? Czarny człowiek posiada ogromną zawartość melaniny w skórze, będącej naturalnym filtrem przeciwsłonecznym i zapewniającej ciemny kolor skóry, chroni nie tylko przed oparzeniami, ale także przed nadmiernym syntezowaniem witaminy D (pamiętaj, że to witamina tłuszczowa, kumulująca się, gdyby melanina nie była filtrem przeciwsłonecznym, rasa czarna cierpiałaby na hiperwitaminozę, a warto nadmienić, iż witamina D w nadmiarze jest bardzo toksyczna) - dzięki czarnej skórze, klimat podzwrotnikowy nie jest przeszkodą dla takiego człowieka, nie opala się tak szybko jak biały człowiek, dla niego taka dawka słońca jest normalna, jak dla białego człowieka klimat środkowo-europejski, a witamina D syntezuje powoli, w swoim tempie, dlatego nie ma możliwości nadmiernej kumulacji witaminy D w surowicy krwi, mimo że żyje, mieszka i pracuje w strefie podzwrotnikowej. Co więcej - najczęściej rasa czarna ma największy problem z odpowiednim poziomem witaminy D, zwłaszcza, gdy zamieszkuje słabo nasłonecznioną strefę klimatyczną, czyli dla nich niezgodną z naturą. No i teraz odwróćmy sytuację, co się stanie z tym białym człowiekiem? To, że spiecze się na raka, jest pewne, ale co dalej? Wraca z opalenizną do swojego słabo nasłonecznionego klimatu, ciemniejsza skóra jest przeszkodą do syntezowania witaminy D, a więc naraża się na ogromne niedobory witaminy  - gdyby pozostał w strefie podzwrotnikowej zapewne w szybkim czasie doprowadziłby do hiperwitaminozy i utrwalonej, mocnej opalenizny, ale wraca do Polski. Raz, że skóra nie poradziła sobie z  taką dawką promieniowania (bo jest nieprzystosowana do takiej ilości słońca) i uległa uszkodzeniu (pojawienie się opalenizny), to dwa, staje się blokerem, z każdym kolejnym miesiącem słońca jest mniej, a skóra jest nienaturalnie ciemna. Niestety, to żadne zdrowie, to celowe narażanie się na ogromne niedobory witaminy D.

Wyciągając kolejne logiczne wnioski, osoba, która chroni się przed słońcem zapobiega takiej anomalii. Blada skóra syntezuje bardzo szybko witaminę D - wystarczy 10-15minut, aby zapewnić sobie syntezę witaminy, im skóra jest mocniej opalona lub naturalnie ciemniejsza potrzebuje znacznie więcej czasu, nawet w okresie mniej nasłonecznionym, blada karnacja nie będzie mieć problemów z pobieraniem witaminy D w naszej strefie i o to właśnie chodzi. Owszem, blada karnacja będzie gorzej sobie radzić z większą absorpcją promieniowania, ale tak stworzyła nas natura, a dzięki filtrom, możemy unikać podrażnień i korzystać dłużej ze słońca w sposób bezpieczny. Można skórę hartować, poprzez opalanie, ale czy to dobra droga? Może i wydłuży się możliwość ekspozycji słonecznej, ale co dalej? Warto tak niszczyć skórę i korzystać ze słońca bez umiaru? Opalanie nigdy nie było i nie będzie zdrowe, dlatego jak czytam zalecenia, jak zdrowo opalać dzieci, tracę wiarę w ludzi.

Chciałabym także rozwinąć temat przyswajalności witaminy D - oczywiście, ta naturalnie wytworzona jest najlepiej przyswajalna, ale jej ilość jest niewystarczająca naszemu zapotrzebowaniu, dlatego opowiastki o witaminie D prosto z nieba często mijają się z prawdą - nasza skóra nie jest w stanie jednorazowo przyjąć takiej dawki witaminy D aby uzupełnić niedobory, jest to proces długotrwały, a aby był skuteczny w naszej strefie, skóra musi być blada. Wyjazd do cieplejszych krajów to żadne wyjście, jednorazowa, ogromna dawka słońca nie zapewni odpowiedniego poziomu witaminy D (dlatego tak ważna jest suplementacja witaminą D), to tak nie działa, a będzie jedynie rzutować na gorszą syntezę witaminy D (a wiec niedobory) oraz bardzo negatywnie wpłynie na kondycję skóry. Nie jesteśmy stworzeni do korzystania ze słońca w takich dawkach, dlatego należy bezwzględnie chronić skórę przed słońcem i korzystać z niego z umiarem.

Dawki zalecane przez Ministerstwo Zdrowia są stanowczo za niskie w celu utrzymania stałego poziomu witaminy D, zwłaszcza, że ta ogólnodostępna w kapsułkach nie jest dobrze przyswajalna przez organizm, szczególnie przy diecie nisko tłuszczowej lub chorym żołądkiem, który nie trawi dobrze pokarmu, a więc nie wyodrębnia wartościowych składników. Okres jesienno zimowy jest okresem trudnym i często poziom witaminy D osiąga poziom krytyczny, który leczy się nierzadko długimi miesiącami, dlatego nawet rozsądne korzystanie ze słońca nie jest w stanie uzupełnić tych niedoborów. Przez chłodne miesiące, nie dość, że witamina D niemal wcale nie syntezuje przez słabe nasłonecznienie, to dodatkowo zakrywamy ciało, odsłonięta twarz to zbyt mało, aby syntezować witaminę D. Każdy logiczny argument zaprzecza istnieniu związku miedzy rozsądną ochroną przeciwsłoneczną, a niskim poziomem witaminy D - nie znam ani jednej osoby, która od stóp do głów smaruje się najwyższym faktorem i to w odpowiedniej ilości. Owszem, odpowiednio często reaplikowane filtry z najwyższym stopniem ochrony blokują syntezowanie witaminy D, ale gdy tak wysokie filtry stosujemy tylko na skórę twarzy, szyi i dekoltu, pozostawiając odsłonięte inne części ciała lub zabezpieczone niższym faktorem, nie ma żadnego związanego z tym zagrożenia. Im niższe filtry, tym większa przepuszczalność promieniowania. Muszę także nadmienić, iż żadne filtry nie zapewniają 100% ochrony, zwłaszcza latem, gdy pot skutecznie obniża faktor.


Ochrona przeciwsłoneczna jest kluczowym elementem świadomej pielęgnacji, aby zachować zdrowie skory na dłużej, korzystaj ze słońca z umiarem oraz nie uciekaj od stosowania produktów promieniochronnych.

Pozdrawiam,
Ewa