Peeling kwasowy/retinoidowy a mikrozłuszczanie | Kiedy ma leczniczy wpływ na skórę

Złuszczanie. Usuwanie martwych komórek naskórka, szczególnie przy daleko posuniętej hiperkeratynizacji jest niezwykle ważne, ale może być też sporą pułapką, nakręcającą rzeczywisty problem. Artykułów dotyczących złuszczania na moim blogu jest wiele, ale chciałabym zwrócić dużą uwagę na dwa, podstawowe sposoby działania: intensywne peelingi oraz łagodne mikrozłuszczanie. Mimo że i jedno, i drugie usuwa martwy naskórek, robi to w zupełnie inny sposób, a tym samym przynosi zupełnie inny efekt terapeutyczny, co ma ogromne znaczenie w doborze najlepszej metody złuszczania dla danego typu i rodzaju cery. 

MIKROZŁUSZCZANIE, A PEELING - PODSTAWOWE RÓŻNICE W DZIAŁANIU

Oczywiście i mikrozłuszczanie, i intensywny peeling, mają na celu usunąć zrogowaciały, martwy naskórek, natomiast mają one zupełnie inną siłę rażenia, zastosowanie i przynoszą odmienne efekty.

Peeling chemiczny obejmuje powierzchowne warstwy naskórka, złuszcza intensywnie martwe komórki oraz znacząco uszkadza oraz podrażnia delikatną cerę ale przez relatywnie krótki czas. Efektywnie usuwa wszystkie zanieczyszczenia i chemicznie rozpuszcza nagromadzone komórki naskórkowe, działając w wyjątkowo agresywny sposób, dlatego może powodować spore podrażnienia, rumień, a rekonwalescencja po takim zabiegu jest znacznie dłuższa. Przy peelingach chemicznych bardzo ważne jest nie tylko właściwe przygotowanie skóry, ale pielęgnacja tuż po, do której trzeba dobrze się przyłożyć. Dużym plusem takiego zabiegu jest stosowanie go w dość sporych odstępach czasowych, które mogą być dopasowane do naturalnego cyklu komórkowego i nie drażnić niepotrzebnie skóry.

Mimo że peelingi chemiczne są agresywną formą złuszczania naskórka, wykonywane zgodnie z cyklem komórkowym, mogą doskonale być tolerowane przez skórę, ograniczać zanieczyszczanie się cery oraz... mniej odwadniać naskórek, niż aplikowane często produkty mikrozłuszczające. Największą zaletą tych zabiegów jest ich efektywne działanie, które nie wymaga częstego uszkadzania naskórka, dlatego sprawdzają się w pielęgnacji naskórka bardzo szybko rogowaciejącego, odwadniającego się i źle reagującego na delikatne metody złuszczające. Poza kilkoma dniami intensywniejszej pielęgnacji, rozsądnie stosowane peelingi nie generują sztucznego, większego zapotrzebowania na emolienty. Peelingi znacznie lepiej sprawdzają się na skórze bardzo szybko zanieczyszczającej się oraz przy łagodnej, delikatnej pielęgnacji, gdy wdrażanie preparatów złuszczających o delikatnym działaniu, zaburza podstawy i generuje potrzebę włączenia większej ilości emolientów, które zatykają pory. Peelingi również lepiej sprawdzają się na skomplikowanych typach skóry.

Mikrozłuszczanie polega natomiast na bardzo częstym, delikatnym złuszczaniu naskórka. Taki sposób sprawdza się na typach cery, które nie są mocno problematyczne, nie mają mocno nasilonego rogowacenia oraz umiarkowanie zanieczyszczają się. Produkty mikrozłuszczające ułatwiają odrywanie się martwych komórek naskórka, ale ze względu na częstą aplikację takich preparatów oraz ich delikatne działanie, mogą nasilać odwodnienie, powodować stan zapalny i wzmagać hiperkeratynizację. Tak delikatne, codzienne metody złuszczania, sprawdzają się przy słabo nasilonym trądziku, słabo zaawansowanym rogowaceniu oraz na skórze dobrze nawodnionej. Mogą dobrze zrównoważyć nadmiar emolientów w pielęgnacji. Mimo że preparaty mikrozłuszczające posiadają niższe stężenia związków aktywnych i wyższe pH, nie są spłukiwane ze skóry oraz są aplikowane dosyć często, dlatego mogą okazać się bardziej drażniące. Wymagają także ułożenia pielęgnacji od nowa, aby dobrze współpracowały z pozostałymi produktami pielęgnacyjnymi, nie ma natomiast takiej potrzeby przy rozsądnie stosowanych peelingach.

Podstawową różnicą w działaniu tych preparatów jest ich efektywność. Zazwyczaj na skomplikowanych typach skóry znacznie lepiej sprawdza się ograniczenie złuszczania do minimum i dobrze poprowadzona rekonwalescencja przez kilka dni po efektywnym złuszczaniu niż stosowanie "delikatnych" preparatów złuszczających w częstym schemacie, które stopniowo uszkadzają i wyciągają wilgoć z naskórka. Na skórze codziennie obciążanej emolientami, nie borykającej się z wyjątkowo uporczywymi zmianami skórnymi, w miarę ogarniętej i dobrze reagującej na łagodne traktowanie - lepiej sprawdzają się preparaty mikrozłuszczające do częstego stosowania. Unikałabym z pewnością mikrozłuszczania przy aktywnym, zaawansowanym trądziku ropowiczym oraz przy daleko posuniętym rogowaceniu, ponieważ regularnie stosowane substancje złuszczające, będą nasilać łojotok, rogowacenie i reakcję zapalną.

MIKROZŁUSZCZANIE - ZALETY, WADY, GRUPA DOCELOWA

Preparaty mikrozłuszczające nadają się do nawet codziennego użytkowania, z pewnością mogą być stosowane znacznie częściej niż peelingi chemiczne, ponieważ nie działają one tak agresywnie oraz nie wymagają szczególnej pielęgnacji po ich zastosowaniu. Efekt mikrozłuszczania zapewniają enzymy roślinne, kwasy oraz bardzo niskie stężenia retinoidów (pochodnych witaminy A).

Zaletą jest na pewno delikatność oraz lepsza tolerancja takich preparatów (która jednocześnie może być i wadą przy codziennym stosowaniu), nie posiadają one mocno kwasowego i zasadowego pH, delikatnie obkurczają pory i podregulowują cerę. Takie działanie jest w pełni wystarczające na uregulowanej skórze, która nie sprawia dużych problemów pielęgnacyjnych. Na pewno sięgnęłabym po lekkie kremy z kwasami i łagodne toniki, przy nieznacznie nasilonym rogowaceniu, trądziku niezapalnym (zaskórnikowym, z naciskiem na zaskórniki otwarte) oraz przy cerze obciążonej nadmiarem emolientów, ale przy tym niezmienionej trądzikowo.

Jest jednak pewna pułapka, należy uważać, aby w nią przepadkiem nie wpaść. Takie kosmetyki, wydawać by się mogło o delikatnym i łagodnym działaniu, mogą bardzo negatywnie wpłynąć na rozregulowane, trądzikowe, sprawiające więcej problemów cery. Preparaty mikrozłuszczające są stosowane często (znacznie częściej na cerze problematycznej), przez łagodne działanie mogą nie przynosić pożądanych rezultatów, a ich regularne użytkowanie może nasilać odwodnienie, podrażnienie, generować łojotok, rogowacenie oraz tym samym powodować typowy trądzik zapalny i nacieki. Działają delikatnie, ale nie ograniczają żadnego problemu, a mogą go dodatkowo generować. Z tego powodu wiele osób z zaawansowanym trądzikiem przy stosowaniu popularnych Effaclar-ów ma jesień średniowiecza i nie wie o co chodzi.

Mikrozłuszczanie sprawdza się bardzo dobrze przy prawidłowo przebiegającym rogowaceniu lub tylko nieznacznie nasilonym, przy większych problemach, dochodzi do paradoksalnej sytuacji - naskórek nadmiernie wysycha, nie jest dobrze usunięty (bo preparat ma zbyt delikatne działanie), substancje aktywne zaczynają drażnić mieszki, narasta łojotok i stan cery zamiast się poprawiać - ulega pogorszeniu. Efekt jest identyczny przy zbyt często stosowanych środkach o mocniejszym działaniu, dlatego tak wiele osób jest niezadowolonych z leczenia dermatologicznego. Za to bardzo fajnie sprawdza się wdrożenie takich metodach przy rozszerzonych porach, przenawilżeniu cery, zanieczyszczeniu spowodowanym przez pielęgnację, wtedy takie łagodne działanie ma sens i bardzo fajnie zgrywa się z pielęgnacją.

Łagodne działanie złuszczające może również sprzyjać powstawaniu nacieków oraz nasilać istniejący już problem. Skóra jest efektywnie drażniona, ale przy tym jest zbyt delikatnie oczyszczona, dlatego staje się pobudzona, zaczyna zmieniać się zapalnie, pojawia się większa ilość zaskórników.

Preparaty nie są również spłukiwane z naskórka oraz częste stosowanie może doprowadzić nie tylko do uszkodzenia bariery naskórkowej, ale nasilenia reakcji zapalnej. Mikrozłuszczanie może stopniowo obniżać próg tolerancji cery, co nie ma miejsca przy stosowanych rzadko i zgodnie z potrzebami cery peelingami. 

Grupą docelową dla preparatów złuszczających przeznaczonych do częstego stosowania są na pewno osoby z mało nasilonymi problemami z cerą, trądzikiem zaskórnikowym, głównie z zaskórnikami otwartymi, rozszerzonymi porami, nieznacznie przyspieszoną keratynizacją, oraz wszyscy, którzy cierpią z powodu wysypów spowodowanych przez zbyt ciężki podkład, krem, maskę, słowem - nadmiar emolientów. W tym celu bez większych skutków ubocznych można wprowadzić w pielęgnację delikatne toniki kwasowe, kremy z kwasami, peelingi enzymatyczne. 

PEELING CHEMICZNY - ZALETY, WADY, GRUPA DOCELOWA

I tutaj mogę zaskoczyć co niektórych, ponieważ mimo że peelingi kwasowe i retinoidowe są znacznie bardziej agresywne i mocniejsze w działaniu, dając namacalne, widoczne efekty już po pierwszym zastosowaniu, znacznie lepiej sprawdzają się przy zaawansowanych problemach oraz na skórze bardzo problematycznej, trądzikowej, zmienionej zapalnie oraz uszkodzonej, z dużą tendencją do odwadniania się. Oczywiście najważniejsze jest tutaj opracowanie najlepszej częstotliwości stosowania dla siebie i dobór właściwej substancji aktywnej do aktualnych problemów z cerą.

Peelingi usuwają efektywnie martwy naskórek, dzięki temu cera jest dobrze oczyszczona i odświeżona, panuje błędne przekonanie, że takie zabiegi nasilają rogowacenie - jeżeli peelingi są stosowane zgodnie z cyklem komórkowym (a ten może być nawet dwukrotnie przyspieszony przy hiperkeratozie), mogą bardzo dobrze regulować naskórek - bo takiego działania wymaga cera problematyczna - powinna być ona jak najrzadziej drażniona, ale przy tym efektywnie złuszczona. Największą tendencję do wzmagania hiperkeratozy wykazują właśnie preparaty, które są stosowane często, niekoniecznie w wysokim stężeniu, ale ich baza i związki aktywne sukcesywnie odwadniają i drażnią naskórek. Peelingi chemicznie nie wymagają także dużych zmian w pielęgnacji, należy jedynie bardziej przyglądać się i przyłożyć się do pielęgnacji przez pierwsze dni po złuszczaniu, gdy nastąpi łuszczenie i cera będzie wymagać większej ilości emolientów w pielęgnacji oraz ochrony przed słońcem, będzie wówczas również bardziej podatna na wystąpienie alergii, podrażnień, wykaże wyższą czułość na związki aktywne. I to wszystko.

Minusem jest na pewno mocne działanie peelingów, ale mogą być one bardzo dobrze tolerowane, jeżeli prawidłowo zostanie dobrana substancja aktywna, stężenie, pH, czas oraz baza preparatu. Peelingi kwasowe znacznie lepiej sprawują się na skórze wyleczonej z trądziku, a borykającej się z bliznami i przebarwieniami, a także na skórze szybko zanieczyszczającej się, rogowaciejącej, ale bez tendencji do ropienia zmian oraz powstawania nacieków. Retinoidy pod wieloma względami są bardziej bezpieczne w stosowaniu, ponieważ nie nasilają reakcji zapalnej, są obojętne pod względem pH oraz wykazują silne działanie przeciwzapalne, gdy kwasy działają zupełnie odwrotnie (z wyjątkiem kwasu azelainowego o neutralnym podłożu).

Peelingi nie nadają się do częstego stosowania, ale prawidłowo dobrany preparat lub zabieg, może być stosowany nie częściej niż raz w tygodniu oraz nie rzadziej niż raz na miesiąc. Przy skórze błyskawicznie rogowaciejącej zazwyczaj najlepiej sprawdzają się pochodne witaminy A stosowane raz na 2-3 tygodnie, przy cerze umiarkowanie zanieczyszczającej się z dużą tendencją do trądziku zaskórnikowego - peelingi kwasowe raz w miesiącu, zaś przy trądziku zapalnym i daleko posuniętym rogowaceniu - retinoidy trzeciej generacji stosowane co 5-7 dni w niższym stężeniu. 

Przy stosowaniu peelingów istnieje duże ryzyko powstania podrażnień, egzem, rumienia, nacieków, uczuleń, dlatego takie zabiegi muszą być stosowane zgodnie z bieżącymi potrzebami cery. Na pewno rozsądnie stosowane peelingi kwasowe lub retinoidowe działają mniej toksycznie i słabiej zapalnie na skórę, niż regularnie i często użytkowane preparaty mikrozłuszczające, dotyczy to szczególnie osób, które mają nasilone problemy z cerą i nieudolnie zaczynają od bardzo łagodnych metod, które progresywnie pogarszają kondycję skóry.

Plusem peelingów jest ich spłukiwanie ze skóry oraz relatywnie krótki czas trzymania (kwasy) lub też całkowicie neutralne pH (retinoidy). Preparaty mikrozłuszczające najczęściej mają lekko kwasowe lub zasadowe pH, przez co okazują się odczuwalnie gorzej tolerowane na cerze uszkodzonej i rozregulowanej.

Peelingi nie wymagają wysokich stężeń substancji aktywnych, mogą być to preparaty oparte na wodzie, glikolach, alkoholach, bazach kremowych, obejmują one nie tylko kwasy, ale również pochodne witaminy A. Bardzo dobrze sprawdzają się w pielęgnacji cery bardzo szybko rogowaciejącej, problematycznej, szybko odwadniającej oraz mocno zanieczyszczonej. 

Bardzo krótko podsumowując dzisiejszy artykuł - złuszczanie naskórka jest niezbędne przy problemach z cerą, ale i łagodne działanie, i agresywne może bardzo negatywnie wpływać na wyjściową kondycję cery. Nie zawsze łagodne traktowanie skóry wychodzi na dobre, ponieważ przy zbyt delikatnym działaniu naskórek bardzo szybko zanieczyszcza się, drażni, odwadnia i zaczyna sprawiać spore problemy, a przy zbyt agresywnych zabiegach można bardzo zaostrzyć trądzik, nasilać reakcję zapalną i spowodować nasilenia rogowacenia. Skutki uboczne stosowania potencjalnie "delikatnych" preparatów złuszczających, jak i agresywnych peelingów są bardzo podobne. Najważniejszy w tym wszystkim jest rozsądek w stosowaniu, prawidłowy dobór substancji aktywnej oraz ciągła obserwacja cery. 

ARTYKUŁ NIE JEST SPONSOROWANY. 

Pozdrawiam,
Ewa